Yapı Bakımından Diller
Dünya dillerini iki farklı şekilde tasnif etmiştik. Bunlardan ilki “köken bakımından dil aileleri” idi. Bir diğeri ise bu yazımızın konusu olan “yapı bakımından dünya dilleri.”
Yapı bakımından yer yüzündeki dilleri üç grupta inceleyebiliriz.
1. Tek heceli diller: Bu grubun farklı isimlendirmeleri mevcuttur. Bunlardan birisi “Yalınlayan Diller(yani yalın olan, ek almamış olan)” bir diğeri “ayrımlı diller”.
Çin-Tibet dilleri gibi her kelimenin tek bir heceden oluştuğu dillerdir. Kelimelerin eklemeli ya da çekimli halleri yoktur. Her kelime tek bir heceden ibarettir.
Sözcüğün cümlede ifade ettiği anlam genellikle kelimenin cümlede kullanıldığı yerden anlaşılır. Kelimeler şekil olarak da birbirlerine yakından benzedikleri için bunları ayırt etmek için müthiş bir vurgu sistemi vardır.
2. Çekimli diller: Arapça, İngilizce gibi dilleri kapsayan çekimli dillerde de tek heceli ve çok heceli kökler bulunur. Ayrıca bir takım ekler vardır. Fakat yeni kelime türetirken ve çekim esnasında çoğu zaman köklerde bir değişiklik olur.
Arapçadan örnek vermek gerekirse:
fikir (düşünce), efkâr(düşünceler)
Arapça’da “ktb” yazmak mastarı farklı kalıplarla çekimlenerek mektub(yazılan şey), mekteb(yazılan yer), kâtib(yazan kişi), küttab(yazanlar) gibi anlamlar kazanır.
3. Eklemeli diller: Türkçenin de sondan eklemeli olarak dahil olduğu bu grubun temel özelliği bir veya birden fazla heceye sahip kelimelere çeşitli ekler getirilerek yeni kelimeler türetilmesidir.Bu ekleme esnasında köklerde herhangi bir değişiklik olmaz. Ayrıca ekler bazı dillerde kelimenin başına, bazı dillerde ise sonuna gelebilir.
Türkçede meşhur “göz” örneği: göz, göz-lük, göz-lük-çü, göz-lük-çü-lük gibi.
Türkçe, Macarca gibi diller bu gruba girer.
Okuduğunuz bu yazı o kadar beğenildi ki, bugün 1 kez, toplamda ise 1 kez okunmuştur.
